VRT digitaliseert rijk archief

D

IVA is het project waarin de openbare omroep een deel van zijn audiovisueel erfgoed digitaliseert en zo bewaart voor de toekomst. De VRT financiert dit project met eigen middelen. DIVA wordt uitgevoerd door de dienst D&A (Documentatie & Archieven), de eengemaakte dienst die zorgt voor het documenteren van programma's en het archiveren ervan.

Het VRT-archief is bedreigd door:

• het azijnsyndroom bij filmrollen
• mechanische slijtage: lassen en perforaties bij filmrollen
• demagnetisatie, vooral bij DAT (Digitale AudioTape)
• signaalverlies bij CDR (Compact Disc Recordables)
• verloren gaan van afspeelapparatuur

Doelstelling
DIVA wil een deel van het VRT-Archief digitaliseren en ontsluiten tegen eind 2012.

Concreet:

• 3.100 uur filmrollen van het journaal uit de jaren vijftig, zestig en zeventig
• 3.100 uur filmprogramma's uit de jaren vijftig, zestig en zeventig
• 6.500 uur eigen muziekopnames op betamax en DAT
• 6.500 uur radioprogramma's (gesproken opnames) op DAT en CDR

Dit is een deel van het VRT-archief dat prioritair gedigitaliseerd zal worden. Het volledige VRT-archief bestaat uit (cijfers bij benadering):

• 170.000 uur beeldmateriaal (fragmenten en programma's)
• 160.000 uur VHS-opnames
• 90.000 uur geluidsmateriaal (muziek en woord)
• 160.000 foto's
• 28.000 scripts

Door DIVA zullen oude radio- en tv-programma's:

• bewaard blijven
• gemakkelijk doorzoekbaar zijn
• gebruikt kunnen worden door programmamakers en andere gebruikers.

Selectie
Om te bepalen welk archiefmateriaal het eerst dient gedigitaliseerd te worden, hanteert DIVA enkele selectiecriteria.

Beeldmateriaal

• Bedreigde dragers: 200 uur film aangetast door azijnsyndroom
• Waarde van het materiaal: reeksen met een grote culturele, historische, maatschappelijke, artistieke of wetenschappelijke waarde.

Voorbeelden: 'Ten huize van', 'Problemen van nu', 'Panorama', 'Ziet u er wat in?', uitzendingen van 'Het Journaal', enzovoort.

• Aanbodprojecten: voor nieuw aanbod, wordt soms een beroep gedaan op het archief. DIVA gaat in op verzoeken van interne & externe partners (non-profit & profit).

Voorbeelden: 'Gedichtendag 2009' op Klara.be en 'Canvas+', 'Congo 2010', e.d.

• Research en inventarisering

Voorbeelden: researchprojecten voor toerismeprogramma's (zoals Beentje buiten, Te voet door Vlaanderen), researchprojecten voor festivalinzendingen en programma's met festivalprijzen, een selectie uit 9.000 opnames voor de filmprogramma's van Paul Louyet, Roland Verhavert, Roland Lommé, e.a. met interviews met vedetten (zoals Brigitte Bardot).

• Audio-materiaal

Prioritair selectiecriterium is de bedreigde status van het materiaal. De meest recente drager is het meest bedreigd: de DAT-opnames uit de jaren negentig (50.000 uur). Ook de opnames op CDR zijn sterk bedreigd.

Woord

Voorbeelden: 'Het vrije westen', 'De nieuwe wereld', 'Heldenmoed',…

Muziek

Voorbeelden: 'Levende lijven' (DAT)

350 uur prestigeprojecten met VRT-koor en VRT-orkest en binnen- en buitenlandse muziekensembles vanuit de Flageystudio's.

De VRT werkt samen met de Beschutte Werkplaats van Meise-Bouchout voor de renovatie van de 3.100 uur filmrollen van 'Het Journaal'. De opdracht van deze renovatoren van de BW bestaat uit het controleren en het herstellen van de 'lassen' van elke filmrol. Ze monteren ook de verschillende rollen op een spoel aan elkaar. Zo zorgen ze er voor dat de klankspoel en de beeldspoel volkomen synchroon komen te staan.

Dit complexe werk is geschikt voor sommige van de medewerkers van de Beschutte Werkplaats. Het is immers vrij repetitief werk dat iemand zelfstandig op zijn eigen tempo kan uitvoeren. Wel moet de renovator handig en nauwkeurig zijn en oog voor detail hebben.

Momenteel werken er reeds twee mensen mee in BW Meise-Bouchout. Om het project binnen de vier jaar te realiseren zijn er echter een tiental werknemers van BW Bouchout nodig. Deze personen moeten ingeschreven staan bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap of bij de VDAB Dienst Arbeidshandicap. In beide gevallen moet een erkenning beschutte werkplaats (al of niet voorwaardelijk zoals CAO 26) van toepassing te zijn.