Vlaams topserie 'De Kavijaks' vanaf zondag opnieuw bij vtm

1939, een loodzware lucht weegt op de Noordzee. In een klein vissershuis wonen ‘de kavijaks’, een naam als een kasseisteen. Ze zijn met dertien, zonder pa en ma te rekenen. Ze hebben honger en pa vooral veel dorst. En dan vallen de Duitsers binnen.

Pa (Jan Decleir) regeert als een Generaal over zijn gezin. Ma ondergaat lijdzaam en wordt ziek. De dochters moeten verdragen dat de Generaal niet van hen kan afblijven. En bovendien verkoopt pa de rantsoenbonnen voor zijn gezin in ruil voor drank.

Piften, Bolle, Spille en Jeanne zijn nog erg jong, maar ze komen in opstand. Ze richten het Bloedgenootschap van de Heilige Viervuldigheid op. ‘Eén voor allen ... allen voor de kavijaks!’

Ze willen niet alleen hun eigen armoede bestrijden, maar ook hun pa dwingen om ma te respecteren en van zijn dochters af te blijven. Het Genootschap boekt al snel succes. Ze verdienen geld door toneel te spelen, sluiten deals af met de Duitse bezetter en stelen van ‘de rijken’. De Generaal krijgt echter klachten over zijn kinderen. Hij probeert hen klein te krijgen, maar at lukt niet. Het uithoudingsvermogen, de levenslust en de creativiteit van het Genootschap zijn niet kapot te krijgen. Na de oorlog, zijn de jo nge kavijaks volwassen geworden ... en rijk. Maar dan komt de liefde hen parten spelen ...

'De Kavijaks' brengt het verhaal van de telgen van een arme vissersfamilie uit Heist-aan-Zee, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Het is een kroniek van vallen en opstaan, van samenspannen om te kunnen overleven tijdens de Duitse bezetting. Maar 'De Kavijaks' gaat ook over familierelaties en over volwassen worden. Soms ontroerend en schrijnend, soms hilarisch.

Scenarist Marc Didden over 'De Kavijaks'
'Wijlen Herman de Coninck, met wie ik in die dagen op de redactie van Humo zat heeft me, kort na het verschijnen, meer dan dertig jaar geleden dus, 'De Kavijaks' van Jozef Vantorre aanbevolen. Hij zei er ook bij dat de grote Louis Paul Boon er gek van was en dat was voor mij ook een doorslaggevend argument om naar de boekhandel te trekken. Ik heb het boek dezelfde avond nog, in één ruk, uitgelezen. Ik vond het machtig en meeslepend, brutaal en poëtisch tegelijk, glashelder èn verwarrend, maar vooral vitaal. En ik dacht niet : 'iemand zou dit eens moeten verfilmen'. Ook al omdat het me absoluut niet verfilmbaar leek.

Tot die conclusie moest ik tien jaar later – we zaten ondertussen midden in de jaren’80 – ook komen toen ik op verzoek van een filmproducent een eerste poging ondernam om uit Vantorres werk een film te puren die zich zou toespitsen op het liefdesverhaal tussen Piften en Belinda. Ik ontdekte dat de grote kracht van het boek net lag in het onvoorspelbare, in het niet-gepolijste, in het chaotische, in het vrij zijn van alle literaire pretenties en spelletjes. En ik ontdekte ook dat Jozef antorre een grote en authentieke mijnheer was en dat ik in elk geval geen sleutel vond om zijn werk te ontsluiten.

Maar er gingen nog een aantal jaren voorbij toen zo rond het begin van deze eeuw weer aan mijn deur werd geklopt met de vraag voor een bewerking naar een tv-miniserie toe. Ik was intussen ouder en wijzer en vooral grijzer geworden en ook wat meer ervaren en ik was nog steeds onder de indruk van de avonturen van de familie Kavijak zoals Jozef Vantorre die had geschreven, met al zijn kracht en fantasie.

Bij het voor de zoveelste maal herlezen van het boek vond ik de sleutel waar ik als mogelijke scenarist van dit – ook bij Vantorre – fictieve verhaal dat desondanks via sterke roots in de werkelijkheid was verankerd : 'De Kavijaks' is van alles maar vooral een liefdesroman. Liefde voor het leven, liefde voor de zee, maar in het geval van protagonist Piften ook vooral liefde voor de vijf opeenvolgende vrouwen in zijn leven : zijn moeder, zijn oudere zus, zijn eerste vermeende verloofde, zijn buurvrouw, zijn eerste échte meisje, Esther.

Ik besloot iedere aflevering van de serie rond één van deze vrouwen op te bouwen en ontdekte zo een zekere orde in de prettige chaos van dat op zich nog steeds 'onverfilmbare' boek, waar ik natuurlijk regelmatig van moest afwijken, omdat elk medium zijn eigen wetten heeft en we ook gekozen hadden voor een vrije bewerking, net zoals Vantorre vrij omgegaan was met zijn herinneringen. Het gaat hier dus wel degelijk om fictie, laat dat voor iedereen duidelijk zijn, en niet om een docu-soap over een welbepaalde familie aan zee. Ik heb daarom de serie ook een tijdlang graag 'Onder De Wolken' genoemd, om enige afstand te nemen van het boek en om te tonen hoe klein en nietig een mens kan zijn als je hem afmeet tegen de hemel die ons allemaal boven het hoofd hangt.

Maar ik kan als scenarist - en dat is niet altijd het geval, geloof me vrij – alleen maar tevreden zijn met hoe de regisseur, de producent en de hele cast & crew dit mooie verhaal omgesmeed hebben tot een prachtige tv-reeks.'

De cast van 'De Kavijaks' is enorm sterk. Onder anderen de familie Decleir (vader Jan, zoon Jelle en dochter Sofie) spelen een belangrijk rol. Verder in 'De Kavijaks' nog Sien Eggers, Nand Buyl, Hilde Van Mieghem, Sofie Van Moll, Marie Vinck, Kurt Defrancq, Lucas Van den Eynde, Jacob Beks, Sjarel Branckaerts, Chris Cauwenberghs, Erik Burke, Fred Van Kuyck, Karin Tanghe, Warre Borghmans, Tuur De Weert, Karen Vanparys, Marc Van Eeghem, Marijke Pinoy, Marilou Mermans, Veva De Blauwe en anderen.

De eerste aflevering: 'Moeder'
De vroege zomer van 1940. De gruwel van WO II bereikt ook West-Vlaanderen. Het eerste slachtoffer is de gewone bevolking. Ook bij het gezin Vantorre met hun dertien kinderen, die in de streek bekend staan als 'De Kavijaks', wordt het steeds moeilijker om alle monden te vullen. Omdat vader Kavijak - bijgenaamd de 'Generaal' - het niet echt nauw neemt met de ouderlijke plicht, ondernemen de kinderen zelf iets om de toestand van hun gezin te verbeteren: vier van de oudste kinderen - Piften, Bolle, Spille en Jeanne - richten de Heilige Viervuldigheid op, ofwel 'Het Genootschap van de Kraai'. Zij trekken hun stoute schoenen aan en besluiten eten te gaan zoeken waar het is: bij de Duitsers.

Gek genoeg ontstaat er snel een soort vriendschap tussen Piften en de Duitse onderofficier Heinz die in de jonge Vantorre iets van zijn eigen zoon herkent, die hij thuis in Keulen heeft moeten achterlaten voor deze verdomde oorlog. Piften raakt gefascineerd door het waarom van de aanwezigheid van de Duitse bezetter. De zeer filosofisch aangelegde Piften vindt weinig begrip in eigen rangen, maar bij zijn zieke moeder en vooral bij zijn grootvader Pépé, die het lokale stort beheert, is hij altijd welkom voor een babbel.

Wanneer blijkt dat de Generaal de rantsoenzegels van zijn familie voor zijn eigen profijt te gelde maakt, onstaat er een soort oorlogsituatie binnen het gezin: onder impuls van de Heilige Viervuldigheid groeit het verzet tegen vader.

'De Kavijaks', vanaf zondag 4 september om 21.40 uur op vtm.