Nieuw op Canvas: 'Changemakers'. Over mensen die het verschil maken

De makers van 'Changemakers' trokken naar vijf plaatsen op de wereld waar vastgeroeste structuren fundamenteel zijn veranderd door mensen die de bal aan het rollen brachten omdat ze anders durven denken en vooral handelen. Mensen als Will Ruddick, die in Kenia een alternatief muntsysteem introduceerde, of Delphine Robbe, die bedreigde koraalriffen in sneltempo wil herstellen.

Verandering wérkt
'Changemakers' zijn mensen die inspireren, ons confronteren met ons kortzichtig denkpatroon en bewijzen dat er werkbare alternatieven zijn voor financiële structuren, de economie, bedrijfsorganisaties, natuurbescherming, enz.  Ze zien oplossingen waar anderen enkel problemen zien. Ze vertrekken niet vanuit een systeem, maar veranderen het systeem, bottom-up. 'Changemakers' is een reeks over vijf van die gepassioneerde mensen met een progressieve visie op onze toekomst en hoe het ook anders kan.

Aflevering 1: Will Ruddick (woensdag 7 september)
De Amerikaanse fysicus en econoom  Will Ruddick woont in Kenia en heeft er in enkele sloppenwijken een complementaire munt ingevoerd. Zo kunnen de mensen er handel drijven op momenten dat ze geen geld hebben. Een enorme stap vooruit in de strijd tegen armoede en ongelijkheid, maar een bedreiging voor de banken, die net veel winst maken met het creëren van geld.

Een bedreiging voor de banken
In 2008 verlaat de Amerikaan Will Ruddick zijn vrienden, familie, hebben en houden om de wereld te verbeteren. Will is geen doordeweekse man: hij studeert al af op zijn 15de, wordt als programmeur gevraagd in Sillicon Valley en behaalt een doctoraat in de kernfysica en economie. Dat allemaal vóór zijn 30ste. Maar in plaats van massa’s geld te verdienen of bij CERN aan de deeltjesreactor te gaan werken, trekt hij in 2008 met het Peace Corps naar Kenia, om er les te geven.

Weet hij veel dat hij vijf jaar later op de vloer van een vuile Keniaanse gevangenis zal slapen na beschuldiging van fraude. De Keniaanse centrale bank heeft het op hem gemunt, hij wordt afgeschilderd als terrorist, als gevaar voor de maatschappij. Zijn misdaad: de invoering van een complementaire munt in één van de grootste sloppenwijken van Mombasa. Een bedreiging voor het monopolie van de centrale bank die hem op allerlei manieren probeert te stoppen, zonder succes.

De Bangla Pesa
En toch heeft Will met zijn complementaire munt geen ander doel dan het nijpende armoedeprobleem op te lossen. Want dat was de situatie die hij aantrof toen hij in Kenia arriveerde: jongeren zonder toekomst, ouders zonder werk, armoede alom. Anderzijds zag hij ook dat er een overaanbod aan diensten was. Waarom dreven deze mensen dan geen handel met elkaar? Het antwoord kwam vrij snel: er was geen geld. Geen cash. Er was geen ruilmiddel om goederen en diensten uit te wisselen.

De Bangla Pesa wordt ingevoerd. Een munt die in de gemeenschap gebruikt wordt als 'geld'. Het is meteen een groot succes: mensen kunnen met elkaar handel drijven, voorzien in hun dagelijkse behoeften, hun kinderen naar school sturen en de gemeenschap wordt hechter. Enkel voordelen. Ondertussen telt Kenia 5 complementaire munten en reist Ruddick de wereld af op vraag van ministers die er de voordelen van inzien.

Een antwoord op de nakende financiële crisis?
Het Keniaanse experiment zou ook iets voor het Westen kunnen betekenen. Zo zouden complementaire munten ook onze economie kunnen stabiliseren en een buffer kunnen creëren voor de nieuwe financiële crisis waarover alle economen het eens zijn dat ze eraan komt. Maar dit zou ook het begin zijn van het einde van het monopolie van de banken en het financieel systeem zoals we ze nu kennen.

Changemakers is een productie van Canvas naar een idee van Isabelle Boutriaux en Nahid Shaikh. Verder werkten mee: Griet Boulat, Mieke Ghys, Aster Van de Vijver, Githa Kockaerts en Sarah de Bisschop.

'Changemakers', vanaf woensdag 7 september om 21.35 uur op Canvas.