Een kritische kijk op de obesitasgolf in 'The men who made us fat'

woensdag 27 mei 2015

Vorige week nog waarschuwde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dat we in Europa met een toenemend obesitasprobleem zitten.

Waar die zwaarlijvigheid vandaan komt, wat eraan gedaan kan worden, dat onderzoekt journalist Jacques Peretti in de BBC-reeksen 'The men who made us fat' en de vervolgreeks 'The men who made us thin'.


Ook in ons land en vooral bij vrouwen. Tegen 2030 zal België samen met Bulgarije statistisch gezien het grootst aantal vrouwen met overgewicht hebben. Waar die zwaarlijvigheid vandaan komt, wat eraan gedaan kan worden, en wie daar garen bij spint, dat onderzoekt journalist Jacques Peretti in de BBC-reeksen 'The men who made us fat' en de vervolgreeks 'The men who made us thin'.

The men who made us fat – vanaf donderdag 28 mei

In de driedelige reeks 'The men who made us fat' gaat onderzoeksjournalist Jacques Peretti na wie verantwoordelijk was voor de enorme verandering van onze eetgewoonten in de laatste decennia en de daaropvolgende obesitasgolf.

Hij ontdekt hoe doelbewuste keuzes in de Verenigde Staten 40 jaar geleden ons eetpatroon hebben beïnvloed. Onder meer door het gebruik van glucose-fructosestroop, een zoetstof die het hormoon verstoort dat onze eetlust controleert, zodat we niet meer weten wanneer we genoeg zoet binnen hebben. In Groot-Brittannië dook ondertussen steeds meer reclame op voor snacks als tussendoortje. Twintig jaar na het ontstaan van McDonalds is het aantal fastfoodrestaurants in Groot-Brittannië verviervoudigd…

Ook de zogenaamde 'supersizing' heeft onze eetgewoonten grondig veranderd heeft. Peretti praat daarover met Mike Donahue, de voormalige ondervoorzitter van McDonalds. Zo’n 40 jaar geleden engageerde zijn bedrijf cinemabaas David Wallerstein, de uitvinder van de supersizing: hij lanceerde het idee om grotere porties popcorn te verkopen, zodat mensen zich minder ‘schuldig’ zouden voelen omdat ze een tweede pakje gingen halen. McDonalds nam het principe gretig over.

De reclame-industrie deed daar nog een flinke schep bovenop. Tegen de jaren ’80 werd er in het Westen meer en vaker gegeten dan ooit. En de rest van de wereld volgde. Zelfs de biologische en ‘alternatieve’ voedingsproducten zijn niet altijd goed voor de lijn. Zwaarlijvigheid neemt overal toe. Er zouden zelfs al meer zwaarlijvige dan ondervoede mensen zijn.

The men who made us thin – vanaf donderdag 18 juni
Tegen de eeuwwisseling waarschuwden voedingsspecialisten voor een obesitastijdbom. Er kwam een tegenbeweging: een roep naar dieetprogramma’s, gezonder eten en meer beweging. Maar ook die evolutie werd gekaapt door de industrie en marketeers. Dat zien we in de driedelige reeks 'The men who made us thin'.

Daarin onderzoekt Jacques Peretti het verband tussen obesitas en vermageringstrends en stelt hij kritische vragen bij de boomende dieetindustrie. Hij gaat onder meer op zoek naar een wetenschappelijke verklaring waarom diëten op langere termijn zo dikwijls mislukken en waarom mensen er toch naar blijven teruggrijpen.  Al in de jaren ’40 en ’50 wisten wetenschappers dat vele diëten vaak slechts tijdelijk werken. Maar dat had nauwelijks invloed op de moderne dieetindustrie. Peretti gaat op bezoek bij een voormalige directeur van de weight watchers. Die geeft toe dat falende diëten belangrijk waren voor de winsten van zijn bedrijf: zo bléven mensen terugkeren. Peretti praat ook met de steenrijke Danny Abrahams van Slimfast en Pierre Dukan van het gelijknamige dieet, en peilt naar de strategie die hen fortuinen heeft opgeleverd.

De tweede aflevering gaat het over de fitnessrage als vermageringsmiddel, en de nogal smalle wetenschappelijke basis waarop die is gebaseerd. Sporten helpt inderdaad om te vermageren, maar dat duurt veel langer en is veel moeilijker dan de fitnessgoeroes ons willen doen geloven. Vandaag zijn het vreemd genoeg vaak de voedingsfabrikanten die sport en beweging promoten, onder meer Pepsi. En als sporten niet helpt, dan zijn er nog de vermageringspillen. Peretti onderzoekt hoe die soms niet alleen nutteloos zijn, maar zelfs schadelijk en ongezond, zoals de wonderpil Fen-Phen uit de jaren ’80. Vorig jaar nog werd de multinational GlaxoSmithKline veroordeeld tot een boete van 3 miljard dollar wegens illegale marketing van geneesmiddelen, onder meer een vermageringsmiddel.

In de laatste aflevering vraagt Peretti zich af waarom de wereldbevolking alsmaar dikker blijft worden, alle diëten en fitness ten spijt. En ondanks het ultieme vermageringsmiddel: de chirurgie. Daarvoor trekt hij naar Brazilië, dat met zijn obsessie voor strakke lijven de bakermat van de obesitaschirurgie is geworden. Hij praat er met mensen die het groeiende zwaarlijvigheidsprobleem in hun land wijten aan de doorbraak van Westerse voedingsgewoonten. Ze pleiten ervoor om het probleem bij de wortel aan te pakken en het voedselaanbod te verbeteren. Maar een aantal experten wijzen erop dat de voedingsindustrie er alles aan doet om zo’n hervorming te voorkomen. In Amerika gaan stemmen op om voedingsproducten met een hoog vet- of suikergehalte te belasten, zoals tabak, maar de industrie verzet zich daar met alle macht tegen.

'The men who made us fat', donderda 28 mei om 22.30 uur op Canvas.


TVvisie Extra



Onze apps

Download onze app op de Google Play Store Download onze app in de App Store

Meest recente

Multimedia SPOTLIGHT

Kijktip van de dag

'Vive le Vélo, Leve de Ronde' - Karl Vannieuwkerke (Eén)

Karl ontvangt David van der Poel, Jolien D'hoore en Stijn Steels aan zijn tafel in de Vlaamse Ardennen om te praten over hun passie voor de koers en 'Vlaanderens mooiste'. Sammy Neyrinck duikt in de sfeer van de Ronde voor dagverse reportages uit het peloton. En Bart Aerts gaat op zoek naar verhalen rond wielerlegende Briek Schotte.

'Vive le Vélo, leve de Ronde', om 21.00 uur op VRT 1.

Dossiers

NU en STRAKS op tv

volledige TVgids
  • 06:00
    Radio2 op VRT 1: Goeiemorgen, morgen!
    00:05
    Journaallus
  • 07:30
    Ketnet Junior
    23:10
    Nachtlus
  • 08:35
    Grizzy & the Lemmings
    21:00
    Geen uitzending
  • 08:30
    Trolls: The Beat Goes On!
    01:25
    Geen uitzending
  • 08:00
    Geen uitzending
    07:15
    The Big Body Hotel
  • 08:35
    Geen uitzending
    00:50
    The Big Bang Theory
  • 02:10
    Geen uitzending
    14:40
    Stargate SG-1
  • 08:15
    Strong Medicine
    01:00
    The Flying Doctors
  • 06:00
    Joe
    00:40
    Geen uitzending
  • 06:00
    TEAM OCHTEND
    00:00
    Celebrity MasterChef Vlaanderen
  • 08:35
    ER
    01:05
    Neighbours: A New Chapter
  • 08:25
    NCIS: Los Angeles
    00:45
    Hawaii Five-0
  • 08:20
    Bake Off Vlaanderen
    00:35
    Love Island
  • 08:30
    Kidnapped to the Island
    00:50
    Castle
  • 08:00
    Wijzer Wonen
    00:50
    Herhalingslus
  • 08:26
    Roger
    00:00
    Je Kijkt Naar De Sterren
  • 08:30
    De Garde van Gert
    00:55
    Guillaume's Paris
  • 07:00
    Six Nations
    02:50
    Formule 2
  • 08:15
    Death in Paradise
    00:35
    Murdoch Mysteries
  • 08:30
    NOS Journaal
    01:11
    EenVandaag
  • 08:00
    BinnensteBuiten
    00:26
    Portrait de la jeune fille en feu
  • 08:30
    Pieter Konijn
    00:25
    Sophie & Jeroen