'De Kennis van Nu' - Uit de groep, in de put
Samen rouwen op 4 mei, samen feestvieren op 5 mei. Het is voor iedereen fijn om het gevoel te hebben ergens bij te horen. Al is het om samen te juichen voor hetzelfde voetbalelftal of om een stille tocht bij te wonen voor een overledene.
Wetenschappers geven aan dat groepsgenoten niet alleen aardiger voor elkaar zijn, maar dat ze elkaar ook voortrekken ten kosten van mensen buiten de groep. Mensen uit je eigen groep vind je nu eenmaal mooier, slimmer en leuker. Dit fenomeen noemen de wetenschappers ingroup love.
Bij een groep horen is dus voor iedereen fijn. Maar wat als een groep je negeert, je niet accepteert of je zelfs keihard afwijst? Dat doet pijn, pijn die zo heftig is dat het in het brein niet te onderscheiden is van lichamelijke pijn. Vaak heb je niet eens door dat je iemand buitensluit. Je vergeet bijvoorbeeld steeds koffie te halen voor die ene collega. Langdurig buitensluiten heeft desastreuze gevolgen, het leidt tot frustratie en agressie. In de dagboeken van school shooters, scholieren die het vuur openen op hun klasgenoten, gaat het opvallend vaak over buitengesloten worden.
Op sociale media, zoals Twitter en Facebook, kunnen groepen zich plotseling tegen één individu keren en die genadeloos aanvallen. Als slachtoffer ervaar je de pijn van buitengesloten worden plus de pijn van de publieke vernedering. Zo’n aanval kan het leven van het slachtoffer van de ene op de andere dag verwoesten.
Hoe zorgen we dat mensen ook begrip hebben en respect tonen naar mensen buiten hun eigen groep? Virtual reality kan helpen om je te verplaatsen in een ander, om het perspectief van anderen te zien.
De Kennis van Nu onderzoekt wat groepen met ons doen en hoe we ons kunnen bevrijden van de nare kanten van groepsprocessen.
'De Kennis van Nu', donderdag 5 mei om 19.20 uur op NPO 2.
