'Telefacts' over gehackte scholen en bouwellende

'Telefacts' trekt op onderzoek en stelt vast dat software om in te breken in computersystemen massaal en gratis op het internet circuleert. We doen een audit in een middelbare school en hebben binnen een half uurtje het paswoord van leerkrachten te pakken. We vinden makkelijk toetsen, kunnen afwezigheden aanpassen en zijn zelfs in staat om de hele server van de school te wissen. En het probleem beperkt zich niet tot middelbare scholen, ook websites van hogescholen en universiteiten zijn kwetsbaar.

'De vraag is tegenwoordig niet of je school ooit gehackt zal worden, maar wanneer dat gebeurt. Als je in staat bent het netwerk van je school te hacken geeft dat macht, reputatie, aanzien. Ik denk dat er in elke school hackers aanwezig zijn want hacken op zich is niet moeilijk', vertelt een hacker.

Hackers zijn moeilijk te vatten. Als een school al eens een leerling betrapt, twijfelen de meeste directeurs om een klacht in te dienen bij de politie, uit angst voor reputatieverlies. De politie kan dan ook amper inschatten in welke mate hackers actief zijn in Vlaamse scholen. Maar het gerecht wil potentiële hackers wel waarschuwen. Hackers overtreden verschillende wetten zoals inbraak en schriftvervalsing en riskeren verschillende jaren gevangenisstraf.

Edubit is een vzw die ICT-coördinatoren bijstaat om een goed computerbeleid op school uit te bouwen. Om een zicht te krijgen op de ernst van de situatie doet Edubit steekproeven op websites waar hackers zelf aangeven welke scholen ze hebben gehackt. 'We hebben een screening gedaan van de laatste vijf maanden en merken dat gemiddeld twee scholen per week worden gehackt. Maar dat aantal is maar het topje van de ijsberg, want het gaat om hackers die hun actie zelf aangeven. Het overgrote deel van de hackers pleegt hun feiten anoniem en onopgemerkt.' Dat het probleem grote proporties aanneemt, getuigen de hackers zelf in 'Telefacts'. 'In elke school zit sowieso iemand die toegang heeft tot de server waardoor hij toetsen, taken en examens kan afhalen. Ik ben er zeker van dat dat op elke school gebeurt. Scholen zijn totaal niet beveiligd, ze gaan steeds meer digitaliseren maar de beveiliging groeit niet mee. Leerlingen kunnen punten en afwezigheden aanpassen en het beste is, je wordt toch niet gepakt.'

Bouwellende
Het is een cliché, elke Vlaming is geboren met een baksteen in de maag. We willen allemaal een eigen huis. Maar wat als je na lang sparen een huis bouwt en tijdens de werken gaat de aannemer failliet? Welke stappen moet je dan zetten en raakt je huis ooit nog afgewerkt?

'Telefacts' stelt vast dat heel wat Vlamingen daar de dupe van zijn. Want in geen enkele andere sector gaan er zoveel bedrijven failliet als in de bouw. Filip Hendrickx, Graydon: 'Voor het eerst in tien jaar zien we dat, in absolute cijfers, het aantal faillissementen het hoogst is in de bouw. De voorbije jaren stond vooral de horeca op nummer één.' Als je aannemer failliet gaat, blijf je achter met een onafgewerkt huis en vaak met een financiële put. Dat maakten ook Kurt en zijn vrouw mee. 'Ja, we hadden een droom maar het is slecht afgelopen voor ons. We hadden ons eigen huisje, we hebben het verkocht, we hebben nu dit staan, een onafgewerkte ruwbouw. De aannemer is failliet en hij heeft een serieuze schuld voor ons achtergelaten. We zijn alles gewoon kwijt en hebben van onze advocaat vernomen dat we nooit nog iets kunnen terugkrijgen.'

Voorzichtig zijn bij de keuze van je aannemer is dus geen overbodige luxe. En daar zijn wel wat trucjes voor. Zo kan je best de referenties navragen van het bedrijf waarmee je in zee wil gaan en ook de website van de RSZ (Rijksdienst voor Sociale Zekerheid) is een handig hulpmiddel. Patrick Princen: 'De consument kan kijken op onze site of de aannemer schulden heeft bij de sociale zekerheid of eventueel andere problemen. Dat gaat vrij eenvoudig. Zo kan je bekijken of je eventueel met iemand een contract aan het afsluiten bent die op de rand van failliet staat.'

'Telefacts' volgt ook een zitting van de Kamer van Koophandel in Gent. Er zijn ook malafide aannemers die er een sport van maken om nieuwe vennootschappen op te richten, voorschotten te innen en dan failliet te gaan. Het is een oud zeer, maar voor justitie moeilijk om aan banden te leggen. Katrien De Smet, openbaar ministerie: 'De rechtbank lacht daar niet mee. Als je een beroepsverbod krijgt en je legt dat helemaal naast je neer, dat is lachen met de rechtbank. Dat pikken zij ook niet. Dat zijn straffen van 1 jaar tot 18 maanden. Het is een beetje het principe van wie niet horen wil moet voelen.'

'Telefacts', dinsdag 21 oktober om 21.35 uur op VTM.