Canvas brengt nieuwe reeks 'Wallander'

Net als bij de eerste reeks wordt de titelrol opnieuw vertolkt door Krister Henriksson. Henning Mankell schreef speciaal voor deze tweede reeks dertien nieuwe verhalen over de humeurige, eigengereide, wat melancholieke speurder met een grote liefde voor opera en gerechtigheid.

Scandinavische detectives zijn hot. In boeken, in de cinema en op tv. Eerst was er Martin Beck (naar de verhalen van Maj Sjöwall en Per Wahlöö) en later volgden onder meer Varg Veum (geschreven door de Noor Gunnar Staalesen), Wallander (van Henning Mankell) en de Millennium-trilogie (van Stig Larssson). De verhalen over de getormenteerde Zweedse speurder Kurt Wallander zijn nu zelfs al drie keer voor televisie bewerkt. De eerste zes Wallander-romans werden in de jaren ’90 al verfilmd met de Zweedse acteur Rolf Lassgård in de rol van Kurt Wallander.

Van 2004 tot 2006 werden dertien 'Wallander'-films gemaakt door Yellowbird, de filmmaatschappij van Henning Mankell. De auteur schreef speciaal voor de serie dertien nieuwe 'Wallander'-verhalen. De rol van Kurt Wallander werd gespeeld door Krister Henriksson. Zijn Wallander is wat ouder en kalmer, wat scherper en gezonder dan die van Lassgård. Vorig jaar volgde dan de eerste reeks BBC-'Wallanders', met Kenneth Branagh in een bijzonder getroubleerde vertolkiing van de Zweedse speurder. En nu is er dus een tweede reeks met Krister Henriksson in de hoofdrol. Ook nu weer schreef Hanning Mankell dertien nieuwe misdaadverhalen.
 
Nieuwe 'Wallanders'

In die tweede reeks zijn de personages Linda Wallander, Stefan Lindman en Ann-Britt Hoglund er niet meer bij, maar Kurt Wallander (Krister Henriksson) heeft bij de politie van Ystad wel versterking gekregen van twee nieuwe collega’s: Pontus (gespeeld door Sverrir Gudnason) en Isabell (vertolkt door Nina Zanjani). De andere vaste personages zijn er ook nog bij, zoals de politiemannen Svartman (Fredrik Gunnarsson) en Martinsson (Douglas Johansson), forensisch specialist Nyberg (Mats Bergman) en telefoniste Ebba (Marianne Mörck).
 
Henning Mankell zegt over de nieuwe reeks: 'We hebben nog meer de nadruk gelegd op de ontwikkeling van het personage van Wallander en zijn naaste collega’s. En ook de sociale dimensie van de verhalen is nog belangrijker geworden. Misdaad en straf zijn tekenend voor de manier waarop onze maatschappij omgaat met ongerechtigheid en machtsverhoudingen. Dat heb ik altijd willen duidelijk maken in mijn werk'.
 
In de eerste aflevering, De wraak (Hamden in het Zweeds), op zaterdag 27 februari, zien we hoe Kurt Wallander eindelijk zijn grote droom kunnen verwezenlijken: hij heeft een huisje aan zee gekocht. Zo kan hij tijden de eindeloze Zweedse zomeravonden lange wandelingen maken in het gezelschap van zijn trouwe compagnon, zijn labrador Jussi. Wallander is gelukkiger dan hij in jaren geweest is. Maar lang duurt dat niet, want op een dag wordt de vredige rust in Ystad grondig verstoord door een explosie: de enige elektriciteitscentrale van de stad gaat de lucht in. Er volgen nog meer aanslagen. Het leger komt ter plekke en het stadje lijkt wel een oorlogszone. Gaat het om sabotage of terrorisme? De chaos is niet te overzien en Wallander tast in het duister bij zijn onderzoek…
 
De tweede aflevering gaat over kinderonvoering en de derde over drugssmokkel tussen Zweden en Denemarken. Later volgen onder meer nog verhalen over burgers die het recht in eigen handen nemen, de Russische maffia en de moord op een priester.
 
De echte 'Wallander'
 
Wie is nu de echte Wallander: Krister Henriksson of Kenneth Branagh? Volgens Ole Sondberg, de producer van de Zweedse 'Wallander'-reeks, stelt het probleem zich niet en is er plaats genoeg onder de Scandinavische zon voor allebei de Wallanders. Hij ziet zelfs een opmerkelijk verschil: 'Branagh focuste heel erg op de donkere kant van het personage, terwijl wij hem juist een wat lichtere toets willen geven en zelfs wat humor in de reeks willen brengen'. Zo wil de Britse Wallander blijkbaar Zweedser zijn dan de Zweedse, terwijl de Zweedse juist naar een eerder Britse stijl neigt, genre Taggart. Al is het Zweeds van Henriksson natuurlijk een grote bonus voor de ‘couleur local’ van de Zweedse versie.

Toch zijn er ook grote gelijkenissen. Wallander is en blijft nu eenmaal wie hij is: een stugge, sombere en zwijgzame man, met een stoppelbaard van een paar dagen, grote wallen onder zijn ogen en te weinig tijd om te slapen of voor veel persoonlijke hygiëne. Als politieman is hij heel geëngageerd, met een grote afkeer voor elke vorm van ongerechtigheid, discriminatie en racisme. Hij is een hard werkende, wat cynische speurder die vertrouwt op zijn instinct en ervaring. Hij voelt zich erg betrokken bij de zaken die hij onderzoekt, maar laat zijn emoties niet de bovenhand nemen op zijn professionalisme.

Beide reeksen zijn opgenomen in en om Ystad, het Zuid-Zweedse provinciestadje waar ook de originele verhalen van Henning Mankell zijn gesitueerd. Waar de Zweedse reeks wel verschilt van de Britse is in de voorliefde van het hoofdpersonage voor Italiaanse operamuziek. Die eigenschap heeft de BBC-Wallander verloren omdat hij – volgens de makers – anders te veel op Inspector Morse zou lijken.

Wat is het toch dat Scandinavische detectives als Wallander zo populair maakt? Zit het in het licht of de lange winters? Is het de neiging tot introspectie? Zijn het de interieurs of de decors? Of ligt de kracht van de noordse policiers helemaal niet in die ‘typisch’ Scandinavische elementen? Misschien hebben de thema’s en personages integendeel juist een universele aantrekkingskracht? Misschien herkennen vele mensen zich juist in Wallander omdat hij zo’n ‘gewone’, kwetsbare en door het leven geslagen man van middelbare leeftijd is.
 
Hij is vervreemd van zijn vrouw en heeft een moeilijke relatie met zijn dochter. Zijn leven lijkt permanent op de rand van de afgrond te staan. Maar ondanks die dagelijkse stress en problemen gaat hij er toch telkens opnieuw voor. Omdat hij niet anders kan.

'Wallander', zaterdag 27 februari 2010 om 22.15 uur op Canvas.